Fil d'Ariane
- Accueil >
- Fiches pédagogiques >
- Diplomates >
- Ketty Nivyabandi, la force de l'exil
Rédiger un plaidoyer.
La transcription
La transcription
Le 17 janvier 2021, dans le cadre de l’émission Et si… vous me disiez toute la vérité, Denise Époté s’entretient avec Ketty Nivyabandi, secrétaire générale de la section canadienne d’Amnesty International, ancienne journaliste burundaise réfugiée au Canada. Et justement, celle-ci lui dit toute la vérité sur son parcours et les expériences qu’elle en a tiré.
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/REC-html40/loose.dtd">
<html><body><show><speaker><b>Denise Époté,</b> <i>journaliste </i></speaker><div>
<span start="1.01" end="3.11" class="word"> </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">Alors </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">comme </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">des </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">milliers </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">de </span><span start="1.01" end="3.11" class="word">Burundais, </span> <span start="3.14" end="5.27" class="word">vous </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">avez </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">pris </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">la </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">route </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">de </span><span start="3.14" end="5.27" class="word">l’exil, </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">avec </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">des </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">étapes </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">pour </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">vous </span><span start="7.28" end="9.47" class="word">au </span><span start="9.47" end="11.6" class="word">Kenya </span><span start="9.47" end="11.6" class="word">et </span><span start="9.47" end="11.6" class="word">puis </span><span start="9.47" end="11.6" class="word">au </span><span start="9.47" end="11.6" class="word">Rwanda, </span> <span start="12.02" end="14.24" class="word">mais </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">pourquoi </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">le </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">Canada </span> <span start="12.02" end="14.24" class="word">alors </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">que </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">vous </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">avez </span><span start="12.02" end="14.24" class="word">vécu </span><span start="14.27" end="15.74" class="word">en </span><span start="14.27" end="15.74" class="word">Belgique </span><span start="14.27" end="15.74" class="word">et </span><span start="14.27" end="15.74" class="word">en </span><span start="14.27" end="15.74" class="word">France ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi,</b> <i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div>
<span start="16.04" end="18.08" class="word"> </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">Oui, </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">alors </span> <span start="16.04" end="18.08" class="word">je </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">suis </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">d’abord </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">allée </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">au </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">Rwanda </span> <span start="16.04" end="18.08" class="word">qui </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">est </span><span start="16.04" end="18.08" class="word">le </span><span start="18.08" end="19.13" class="word">pays </span><span start="18.08" end="19.13" class="word">le </span><span start="18.08" end="19.13" class="word">plus </span><span start="18.08" end="19.13" class="word">proche. </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">Ça, </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">c’était </span> <span start="19.13" end="21.13" class="word">simplement </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">parce </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">que, </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">c’est </span><span start="19.13" end="21.13" class="word">souvent </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">ce </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">qui </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">se </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">passe </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">pour </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">un </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">réfugié, </span> <span start="21.14" end="23.48" class="word">on </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">se </span><span start="21.14" end="23.48" class="word">réfugie </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">où </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">on </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">peut, </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">et </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">ensuite </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">j’ai </span><span start="23.48" end="25.88" class="word">bougé </span> <span start="23.48" end="25.88" class="word">vers </span><span start="26.33" end="28.37" class="word">le </span><span start="26.33" end="28.37" class="word">Kenya </span> <span start="26.33" end="28.37" class="word">où </span><span start="26.33" end="28.37" class="word">j’avais </span><span start="26.33" end="28.37" class="word">des </span><span start="26.33" end="28.37" class="word">liens </span><span start="28.4" end="31.29" class="word">et </span><span start="28.4" end="31.29" class="word">où </span><span start="28.4" end="31.29" class="word">j’ai </span><span start="28.4" end="31.29" class="word">étudié </span><span start="28.4" end="31.29" class="word">également, </span> <span start="28.4" end="31.29" class="word">et </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">puis </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">le </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">Canada </span> <span start="31.49" end="33.74" class="word">parce </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">que </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">j’avais </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">de </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">la </span><span start="31.49" end="33.74" class="word">famille, </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">au </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">départ </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">quand </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">je </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">suis </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">venue </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">mais </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">je </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">ne </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">pensais </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">pas </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">du </span><span start="33.74" end="35.78" class="word">tout </span><span start="35.78" end="36.35" class="word">y </span><span start="35.78" end="36.35" class="word">rester. </span> <span start="36.9" end="38.69" class="word">Moi </span><span start="36.9" end="38.69" class="word">j’ai </span> <span start="36.9" end="38.69" class="word">toujours </span><span start="36.9" end="38.69" class="word">voulu, </span><span start="36.9" end="38.69" class="word">j’ai </span><span start="36.9" end="38.69" class="word">bien… </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">j’ai </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">vécu </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">ailleurs </span> <span start="38.69" end="40.73" class="word">en </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">dehors </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">de </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">mon </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">pays </span> <span start="38.69" end="40.73" class="word">mais </span><span start="38.69" end="40.73" class="word">j’ai </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">toujours </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">voulu </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">vivre </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">dans </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">mon </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">pays </span><span start="40.73" end="42.8" class="word">et </span><span start="42.8" end="43.94" class="word">je </span><span start="42.8" end="43.94" class="word">suis </span><span start="42.8" end="43.94" class="word">toujours </span><span start="42.8" end="43.94" class="word">rentrée. </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">Donc </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">lorsque </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">je </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">suis </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">venue, </span><span start="43.94" end="46.28" class="word">c’était </span> <span start="43.94" end="46.28" class="word">pour </span><span start="46.28" end="48.29" class="word">une </span><span start="46.28" end="48.29" class="word">visite </span><span start="46.28" end="48.29" class="word">familiale </span><span start="46.28" end="48.29" class="word">et </span><span start="48.62" end="50.93" class="word">malheureusement </span> <span start="48.62" end="50.93" class="word">les </span><span start="48.62" end="50.93" class="word">menaces </span><span start="48.62" end="50.93" class="word">qui </span><span start="48.62" end="50.93" class="word">existaient </span><span start="51.2" end="53.65" class="word">et </span><span start="51.2" end="53.65" class="word">les </span><span start="51.2" end="53.65" class="word">conditions </span><span start="51.2" end="53.65" class="word">qui </span><span start="51.2" end="53.65" class="word">existaient </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">au </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">Burundi </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">à </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">ce </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">moment-là </span> <span start="53.71" end="55.74" class="word">ont </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">fait </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">en </span><span start="53.71" end="55.74" class="word">sorte </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">que </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">c’était </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">impossible </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">pour </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">moi </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">de </span><span start="55.74" end="58.01" class="word">rentrer. </span><span start="58.01" end="60.23" class="word">J’ai </span> <span start="58.01" end="60.23" class="word">toujours </span><span start="58.01" end="60.23" class="word">rêvé </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">de </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">continuer </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">ma </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">vie </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">et </span><span start="60.53" end="62.6" class="word">de </span><span start="62.6" end="64.7" class="word">m’épanouir </span><span start="62.6" end="64.7" class="word">et </span><span start="62.6" end="64.7" class="word">de </span><span start="62.6" end="64.7" class="word">contribuer </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">à </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">mon </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">pays </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">ou </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">à </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">l’Afrique, </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">donc </span><span start="64.76" end="67.43" class="word">j’avais </span> <span start="67.64" end="69.8" class="word">jamais </span><span start="67.64" end="69.8" class="word">imaginé </span> <span start="67.64" end="69.8" class="word">faire </span><span start="67.64" end="69.8" class="word">ma </span><span start="67.64" end="69.8" class="word">vie </span><span start="67.64" end="69.8" class="word">adulte </span><span start="67.64" end="69.8" class="word">en </span><span start="69.8" end="70.34" class="word">Occident. </span><span start="71.28" end="73.34" class="word">Et </span><span start="71.28" end="73.34" class="word">bon, </span><span start="71.28" end="73.34" class="word">je </span><span start="71.28" end="73.34" class="word">suis </span><span start="71.28" end="73.34" class="word">effectivement </span><span start="73.34" end="75.68" class="word">née </span><span start="73.34" end="75.68" class="word">en </span><span start="73.34" end="75.68" class="word">Belgique </span> <span start="73.34" end="75.68" class="word">mais </span><span start="73.34" end="75.68" class="word">je </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">n’ai </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">pas </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">plus </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">d’attaches, </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">j’ai </span> <span start="75.68" end="77.68" class="word">fait </span><span start="75.68" end="77.68" class="word">mes </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">études </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">en </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">France, </span> <span start="77.69" end="80.75" class="word">une </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">partie, </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">mais </span><span start="77.69" end="80.75" class="word">voilà. </span><span start="81.65" end="83.66" class="word">Mon </span> <span start="81.65" end="83.66" class="word">envie </span><span start="81.65" end="83.66" class="word">avait </span><span start="81.65" end="83.66" class="word">toujours </span><span start="83.66" end="85.79" class="word">été </span><span start="83.66" end="85.79" class="word">de </span><span start="83.66" end="85.79" class="word">continuer </span><span start="83.66" end="85.79" class="word">ma </span><span start="83.66" end="85.79" class="word">vie, </span> <span start="83.66" end="85.79" class="word">de </span><span start="85.79" end="87.89" class="word">m’épanouir, </span><span start="85.79" end="87.89" class="word">d’élever </span> <span start="85.79" end="87.89" class="word">mes </span><span start="85.79" end="87.89" class="word">enfants </span><span start="85.79" end="87.89" class="word">dans </span><span start="85.79" end="87.89" class="word">mon </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">propre </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">pays </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">donc </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">c’était </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">un </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">petit </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">peu, </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">c’est </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">un </span><span start="87.89" end="90.23" class="word">accident </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">du </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">destin </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">qui </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">fait </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">en </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">sorte </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">que </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">je </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">me </span><span start="90.23" end="92.57" class="word">retrouve </span><span start="92.72" end="94.72" class="word">aujourd’hui </span><span start="92.72" end="94.72" class="word">ici </span><span start="92.72" end="94.72" class="word">au </span><span start="92.72" end="94.72" class="word">Canada. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté, </b><i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="95.81" end="97.79" class="word">Mais </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">un </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">accident </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">que </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">vous </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">ne </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">regrettez </span><span start="95.81" end="97.79" class="word">pas ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi,</b> <i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div>
<span start="97.79" end="100.13" class="word"> </span><span start="97.79" end="100.13" class="word">Non, </span><span start="97.79" end="100.13" class="word">je </span><span start="100.13" end="102.59" class="word">regrette </span><span start="100.13" end="102.59" class="word">le </span><span start="100.13" end="102.59" class="word">départ, </span> <span start="100.13" end="102.59" class="word">le </span><span start="100.13" end="102.59" class="word">départ, </span><span start="102.59" end="103.97" class="word">l’exil, </span> <span start="102.59" end="103.97" class="word">je </span><span start="102.59" end="103.97" class="word">le </span><span start="102.59" end="103.97" class="word">regrette. </span><span start="103.97" end="105.98" class="word">L’exil </span> <span start="103.97" end="105.98" class="word">est </span><span start="103.97" end="105.98" class="word">toujours </span><span start="103.97" end="105.98" class="word">une </span><span start="103.97" end="105.98" class="word">déchirure </span><span start="106.79" end="108.98" class="word">épouvantable, </span><span start="106.79" end="108.98" class="word">c’est </span> <span start="106.79" end="108.98" class="word">toujours </span><span start="106.79" end="108.98" class="word">une </span><span start="106.79" end="108.98" class="word">déchirure. </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">J’aurais </span> <span start="108.98" end="110.72" class="word">aimé </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">que </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">ce </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">soit </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">un </span><span start="108.98" end="110.72" class="word">choix. </span><span start="110.72" end="111.95" class="word">Hélas, </span> <span start="110.72" end="111.95" class="word">ce </span><span start="110.72" end="111.95" class="word">ne </span><span start="110.72" end="111.95" class="word">l’est </span><span start="110.72" end="111.95" class="word">pas. </span><span start="111.95" end="114.74" class="word">Maintenant, </span> <span start="111.95" end="114.74" class="word">je </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">suis </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">ici </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">et </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">il </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">faut </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">reconstruire </span><span start="114.74" end="116.81" class="word">sa </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">vie, </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">c’est </span> <span start="116.81" end="119.24" class="word">ce </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">que </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">je </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">fais </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">pour </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">moi, </span> <span start="116.81" end="119.24" class="word">pour </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">mes </span><span start="116.81" end="119.24" class="word">enfants, </span> <span start="119.27" end="121.37" class="word">pour </span><span start="119.27" end="121.37" class="word">mon </span><span start="119.27" end="121.37" class="word">pays </span> <span start="119.27" end="121.37" class="word">et </span><span start="119.27" end="121.37" class="word">je </span><span start="119.27" end="121.37" class="word">suis </span><span start="119.27" end="121.37" class="word">convaincue </span><span start="121.37" end="122.21" class="word">qu’en </span><span start="121.37" end="122.21" class="word">fait </span> <span start="121.37" end="122.21" class="word">on </span><span start="121.37" end="122.21" class="word">peut… </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">maintenant </span> <span start="124.13" end="126.17" class="word">avec </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">le </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">recul, </span> <span start="124.13" end="126.17" class="word">cinq </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">ans </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">plus </span><span start="124.13" end="126.17" class="word">tard, </span> <span start="124.13" end="126.17" class="word">je </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">me </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">rends </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">compte </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">qu’on </span> <span start="126.17" end="128.24" class="word">peut </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">reconstruire, </span> <span start="126.17" end="128.24" class="word">on </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">peut </span><span start="126.17" end="128.24" class="word">se </span><span start="128.24" end="130.28" class="word">reconstruire </span><span start="128.24" end="130.28" class="word">et </span><span start="128.24" end="130.28" class="word">reconstruire </span><span start="128.24" end="130.28" class="word">son </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">pays </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">à </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">partir </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">de </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">là </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">où </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">on </span><span start="130.28" end="131.6" class="word">est. </span> <span start="132.14" end="134.66" class="word">Et </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">c’est </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">ce </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">que </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">je </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">fais, </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">j’essaye </span> <span start="132.14" end="134.66" class="word">de </span><span start="132.14" end="134.66" class="word">continuer </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">mon </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">combat </span> <span start="134.66" end="136.76" class="word">qui </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">a </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">toujours </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">été </span><span start="134.66" end="136.76" class="word">celui </span><span start="136.76" end="138.95" class="word">pour </span><span start="136.76" end="138.95" class="word">une </span><span start="136.76" end="138.95" class="word">société </span><span start="136.76" end="138.95" class="word">plus </span><span start="136.76" end="138.95" class="word">juste, </span> <span start="136.76" end="138.95" class="word">ici </span><span start="138.95" end="141.14" class="word">même, </span><span start="138.95" end="141.14" class="word">donc, </span><span start="138.95" end="141.14" class="word">où </span><span start="138.95" end="141.14" class="word">je </span><span start="138.95" end="141.14" class="word">suis, </span> <span start="138.95" end="141.14" class="word">parce </span><span start="141.14" end="143.26" class="word">qu’il </span><span start="141.14" end="143.26" class="word">existe </span><span start="141.14" end="143.26" class="word">des </span><span start="141.14" end="143.26" class="word">inégalités, </span><span start="141.14" end="143.26" class="word">il </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">existe </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">des </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">injustices </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">profondes </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">ici </span><span start="143.26" end="145.34" class="word">également </span> <span start="145.76" end="147.92" class="word">et </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">non </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">seulement </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">au </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">Canada </span> <span start="145.76" end="147.92" class="word">mais </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">partout </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">dans </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">le </span><span start="145.76" end="147.92" class="word">monde </span> <span start="148.88" end="151.72" class="word">et </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">je </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">pense </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">que </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">mon </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">parcours </span><span start="148.88" end="151.72" class="word">en </span><span start="151.79" end="154.11" class="word">fait </span><span start="151.79" end="154.11" class="word">peut </span><span start="151.79" end="154.11" class="word">aider, </span> <span start="154.58" end="156.71" class="word">pas </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">uniquement </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">à </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">résoudre </span> <span start="154.58" end="156.71" class="word">mais </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">peut </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">contribuer, </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">en </span><span start="154.58" end="156.71" class="word">fait, </span><span start="157.07" end="158.24" class="word">à </span><span start="157.07" end="158.24" class="word">trouver </span><span start="157.07" end="158.24" class="word">des </span><span start="157.07" end="158.24" class="word">solutions. </span><span start="158.24" end="160.28" class="word">Et </span><span start="158.24" end="160.28" class="word">donc </span><span start="158.24" end="160.28" class="word">j’ai </span><span start="158.24" end="160.28" class="word">l’ambition </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">de </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">faire </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">partie </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">de </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">ces </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">Africains </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">et </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">ces </span><span start="160.28" end="162.47" class="word">Africaines </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">qui </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">réparent </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">le </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">monde </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">à </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">leur </span><span start="162.53" end="165.08" class="word">manière, </span> <span start="166.34" end="168.38" class="word">en </span><span start="166.34" end="168.38" class="word">fait </span><span start="166.34" end="168.38" class="word">qui </span><span start="166.34" end="168.38" class="word">puisent </span> <span start="166.34" end="168.38" class="word">dans </span><span start="166.34" end="168.38" class="word">leurs </span><span start="168.38" end="170.54" class="word">propres </span><span start="168.38" end="170.54" class="word">déchirures </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">et </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">leurs </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">propres </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">difficultés </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">pour </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">pouvoir </span><span start="170.57" end="172.73" class="word">apporter </span><span start="172.73" end="174.92" class="word">des </span><span start="172.73" end="174.92" class="word">solutions </span><span start="172.73" end="174.92" class="word">durables </span><span start="172.73" end="174.92" class="word">au </span><span start="172.73" end="174.92" class="word">monde. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté, </b><i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="176.5" end="179.17" class="word">Avant </span><span start="176.5" end="179.17" class="word">d’être </span><span start="176.5" end="179.17" class="word">reconnue </span><span start="176.5" end="179.17" class="word">comme </span><span start="176.5" end="179.17" class="word">réfugiée </span><span start="179.17" end="181.24" class="word">au </span><span start="179.17" end="181.24" class="word">Canada, </span> <span start="179.17" end="181.24" class="word">vous </span><span start="179.17" end="181.24" class="word">avez </span><span start="179.17" end="181.24" class="word">dû </span><span start="181.24" end="183.07" class="word">accepter </span><span start="181.24" end="183.07" class="word">d’être </span><span start="181.24" end="183.07" class="word">apatride. </span> <span start="183.31" end="185.47" class="word">Comment </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">vous </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">avez </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">vécu </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">ce </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">renoncement </span><span start="183.31" end="185.47" class="word">à </span><span start="185.47" end="186.91" class="word">une </span><span start="185.47" end="186.91" class="word">partie </span><span start="185.47" end="186.91" class="word">de </span><span start="185.47" end="186.91" class="word">votre </span><span start="185.47" end="186.91" class="word">histoire ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi,</b> <i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div> <span start="187.81" end="188.79" class="word">Oh, </span><span start="187.81" end="188.79" class="word">c’est </span><span start="187.81" end="188.79" class="word">terrible, </span><span start="187.81" end="188.79" class="word">Denise. </span><span start="188.89" end="190.15" class="word">Je </span><span start="188.89" end="190.15" class="word">le </span><span start="188.89" end="190.15" class="word">souhaite </span><span start="188.89" end="190.15" class="word">à </span><span start="188.89" end="190.15" class="word">personne. </span> <span start="191.45" end="193.57" class="word">Devoir </span><span start="191.45" end="193.57" class="word">rendre </span><span start="193.57" end="195.58" class="word">son </span><span start="193.57" end="195.58" class="word">passeport </span> <span start="193.57" end="195.58" class="word">et </span><span start="193.57" end="195.58" class="word">dire </span><span start="193.57" end="195.58" class="word">qu’on </span><span start="193.57" end="195.58" class="word">n’a </span><span start="195.58" end="196.12" class="word">plus, </span><span start="195.58" end="196.12" class="word">en </span><span start="195.58" end="196.12" class="word">fait… </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">Se </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">rendre </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">compte </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">qu’on </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">n’a </span> <span start="197.44" end="199.96" class="word">plus </span><span start="197.44" end="199.96" class="word">d’État </span><span start="199.96" end="199.96" class="word">qui… </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">On </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">n’est </span> <span start="200.2" end="203.06" class="word">plus </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">de </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">chez </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">soi, </span><span start="200.2" end="203.06" class="word">on </span><span start="203.06" end="204.01" class="word">n’a </span><span start="203.06" end="204.01" class="word">plus </span><span start="203.06" end="204.01" class="word">cette </span><span start="203.06" end="204.01" class="word">identité-là. </span><span start="204.01" end="206.32" class="word">C’est </span> <span start="204.01" end="206.32" class="word">un </span><span start="204.01" end="206.32" class="word">moment </span><span start="204.01" end="206.32" class="word">grave, </span><span start="204.01" end="206.32" class="word">c’est </span> <span start="204.01" end="206.32" class="word">un </span><span start="206.32" end="208.71" class="word">moment, </span> <span start="206.32" end="208.71" class="word">je </span><span start="206.32" end="208.71" class="word">le </span><span start="206.32" end="208.71" class="word">dis </span><span start="206.32" end="208.71" class="word">toujours, </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">j’ai </span> <span start="208.71" end="210.82" class="word">vécu </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">comme </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">un </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">deuil, </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">un </span> <span start="208.71" end="210.82" class="word">deuil </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">d’une </span><span start="208.71" end="210.82" class="word">personne </span><span start="210.82" end="211.54" class="word">très </span><span start="210.82" end="211.54" class="word">chère. </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">Et </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">c’est </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">quelque </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">chose </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">qui </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">ne </span><span start="213.04" end="216.01" class="word">devrait </span><span start="216.04" end="217.9" class="word">être </span><span start="216.04" end="217.9" class="word">vécu </span><span start="216.04" end="217.9" class="word">par </span><span start="216.04" end="217.9" class="word">personne. </span><span start="217.9" end="220.99" class="word">Maintenant, </span> <span start="217.9" end="220.99" class="word">avec </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">le </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">temps, </span> <span start="220.99" end="223.0" class="word">ce </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">que </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">ça </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">m’a </span><span start="220.99" end="223.0" class="word">appris </span><span start="223.0" end="225.07" class="word">personnellement, </span><span start="223.0" end="225.07" class="word">c’est </span> <span start="223.0" end="225.07" class="word">que </span><span start="223.0" end="225.07" class="word">nous </span><span start="223.0" end="225.07" class="word">sommes </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">aussi </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">des </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">citoyens </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">du </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">monde </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">et </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">des </span><span start="225.07" end="227.44" class="word">citoyennes </span><span start="227.44" end="228.03" class="word">du </span><span start="227.44" end="228.03" class="word">monde. </span><span start="229.48" end="231.55" class="word">Et </span><span start="229.48" end="231.55" class="word">que </span><span start="229.48" end="231.55" class="word">donc, </span> <span start="229.48" end="231.55" class="word">je </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">suis </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">burundaise </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">avec </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">mon </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">passeport </span><span start="231.55" end="233.56" class="word">ou </span><span start="233.56" end="235.57" class="word">pas, </span> <span start="233.56" end="235.57" class="word">je </span><span start="233.56" end="235.57" class="word">suis </span><span start="233.56" end="235.57" class="word">burundaise </span> <span start="233.56" end="235.57" class="word">que </span><span start="233.56" end="235.57" class="word">l’État </span><span start="235.9" end="238.07" class="word">burundais </span><span start="235.9" end="238.07" class="word">le </span><span start="235.9" end="238.07" class="word">reconnaisse </span><span start="235.9" end="238.07" class="word">ou </span><span start="235.9" end="238.07" class="word">pas, </span> <span start="235.9" end="238.07" class="word">veuille </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">de </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">moi </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">au </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">pas, </span> <span start="238.09" end="240.46" class="word">je </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">reste </span><span start="238.09" end="240.46" class="word">profondément </span><span start="240.76" end="241.6" class="word">burundaise. </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">Et </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">que </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">voilà, </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">le </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">Burundi </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">n’appartient </span><span start="242.17" end="244.33" class="word">pas </span><span start="244.33" end="245.14" class="word">à </span><span start="244.33" end="245.14" class="word">ses </span><span start="244.33" end="245.14" class="word">dirigeants. </span> <span start="246.58" end="248.89" class="word">Un </span><span start="246.58" end="248.89" class="word">pays, </span><span start="246.58" end="248.89" class="word">c’est </span> <span start="246.58" end="248.89" class="word">un </span><span start="246.58" end="248.89" class="word">peuple, </span><span start="246.58" end="248.89" class="word">c’est </span> <span start="246.58" end="248.89" class="word">une </span><span start="246.58" end="248.89" class="word">histoire ; </span> <span start="248.89" end="250.9" class="word">un </span><span start="248.89" end="250.9" class="word">pays, </span><span start="248.89" end="250.9" class="word">c’est </span> <span start="248.89" end="250.9" class="word">une </span><span start="248.89" end="250.9" class="word">relation </span><span start="248.89" end="250.9" class="word">personnelle </span><span start="250.9" end="252.45" class="word">et </span><span start="250.9" end="252.45" class="word">intime </span><span start="250.9" end="252.45" class="word">avec </span><span start="250.9" end="252.45" class="word">soi-même. </span> <span start="253.81" end="256.0" class="word">Et </span><span start="253.81" end="256.0" class="word">ça, </span> <span start="253.81" end="256.0" class="word">personne </span><span start="253.81" end="256.0" class="word">ne </span><span start="253.81" end="256.0" class="word">peut </span><span start="253.81" end="256.0" class="word">me </span><span start="253.81" end="256.0" class="word">l’ôter </span> <span start="253.81" end="256.0" class="word">et </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">ça </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">continue </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">d’être </span> <span start="256.0" end="258.01" class="word">ma </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">conviction </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">et </span><span start="256.0" end="258.01" class="word">ma </span><span start="258.01" end="260.02" class="word">manière </span><span start="258.01" end="260.02" class="word">de </span><span start="258.01" end="260.02" class="word">me </span><span start="258.01" end="260.02" class="word">mouvoir </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">dans </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">le </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">monde </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">et </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">d’avancer </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">dans </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">le </span><span start="260.02" end="262.0" class="word">monde. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté, </b><i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="262.66" end="264.68" class="word">Avant </span><span start="262.66" end="264.68" class="word">d’être </span><span start="262.66" end="264.68" class="word">reconnue </span><span start="262.66" end="264.68" class="word">par </span><span start="262.66" end="264.68" class="word">le </span><span start="262.66" end="264.68" class="word">Canada, </span> <span start="264.85" end="268.12" class="word">il </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">y </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">a </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">eu </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">un </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">long </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">chemin </span><span start="264.85" end="268.12" class="word">parsemé </span><span start="268.12" end="268.78" class="word">d’écueils. </span> <span start="269.65" end="271.27" class="word">Quelles </span><span start="269.65" end="271.27" class="word">leçons </span><span start="269.65" end="271.27" class="word">vous </span><span start="269.65" end="271.27" class="word">en </span><span start="269.65" end="271.27" class="word">avez </span><span start="269.65" end="271.27" class="word">tirées ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi,</b> <i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div> <span start="272.25" end="274.47" class="word">Oui, </span><span start="272.25" end="274.47" class="word">c’est </span><span start="272.25" end="274.47" class="word">un </span><span start="272.25" end="274.47" class="word">moment </span><span start="272.25" end="274.47" class="word">très </span><span start="272.25" end="274.47" class="word">difficile </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">et </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">c’est </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">une </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">expérience </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">que </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">vivent </span><span start="274.48" end="276.61" class="word">tous </span><span start="276.61" end="278.98" class="word">les </span><span start="276.61" end="278.98" class="word">réfugiés, </span> <span start="276.61" end="278.98" class="word">toutes </span><span start="276.61" end="278.98" class="word">les </span><span start="276.61" end="278.98" class="word">personnes </span><span start="276.61" end="278.98" class="word">réfugiées, </span> <span start="279.09" end="279.42" class="word">en </span><span start="279.09" end="279.42" class="word">fait. </span><span start="279.42" end="281.71" class="word">C’est-à-dire, </span> <span start="279.42" end="281.71" class="word">vous </span><span start="279.42" end="281.71" class="word">arrivez </span><span start="279.42" end="281.71" class="word">dans </span><span start="279.42" end="281.71" class="word">un </span><span start="279.42" end="281.71" class="word">pays, </span> <span start="282.07" end="284.22" class="word">vous </span><span start="282.07" end="284.22" class="word">avez </span><span start="282.07" end="284.22" class="word">tout </span><span start="282.07" end="284.22" class="word">laissé </span><span start="282.07" end="284.22" class="word">derrière </span><span start="282.07" end="284.22" class="word">vous, </span> <span start="285.25" end="287.59" class="word">tout </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">ce </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">que </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">vous </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">connaissez, </span> <span start="285.25" end="287.59" class="word">tout </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">ce </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">que </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">vous </span><span start="285.25" end="287.59" class="word">possédez, </span> <span start="287.89" end="289.48" class="word">toutes </span><span start="287.89" end="289.48" class="word">vos </span><span start="287.89" end="289.48" class="word">attaches, </span><span start="287.89" end="289.48" class="word">tous </span><span start="287.89" end="289.48" class="word">vos </span><span start="287.89" end="289.48" class="word">repères. </span> <span start="290.52" end="292.65" class="word">Et </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">lorsque </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">vous </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">arrivez </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">dans </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">ce </span><span start="290.52" end="292.65" class="word">nouveau </span><span start="292.65" end="295.04" class="word">pays, </span> <span start="292.65" end="295.04" class="word">on </span><span start="292.65" end="295.04" class="word">vous </span><span start="292.65" end="295.04" class="word">réduit </span><span start="292.65" end="295.04" class="word">à </span><span start="292.65" end="295.04" class="word">un </span><span start="295.05" end="297.12" class="word">mot : </span><span start="295.05" end="297.12" class="word">« </span><span start="295.05" end="297.12" class="word">réfugié », </span><span start="295.05" end="297.12" class="word">une </span><span start="295.05" end="297.12" class="word">étiquette </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">qui </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">efface </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">tout </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">ce </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">que </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">vous </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">êtes </span><span start="297.21" end="299.93" class="word">et </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">vous </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">devez, </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">en </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">fait, </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">vous </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">prouver </span><span start="299.94" end="302.7" class="word">continuellement </span> <span start="304.22" end="306.35" class="word">et </span><span start="304.22" end="306.35" class="word">vous </span><span start="304.22" end="306.35" class="word">redéfinir, </span> <span start="304.22" end="306.35" class="word">réclamer </span><span start="304.22" end="306.35" class="word">votre </span><span start="306.35" end="307.58" class="word">identité </span><span start="306.35" end="307.58" class="word">et </span><span start="306.35" end="307.58" class="word">qui </span><span start="306.35" end="307.58" class="word">vous </span><span start="306.35" end="307.58" class="word">êtes. </span><span start="307.58" end="311.75" class="word">C’était </span> <span start="307.58" end="311.75" class="word">un </span><span start="307.58" end="311.75" class="word">parcours </span> <span start="307.58" end="311.75" class="word">douloureux </span> <span start="312.71" end="314.86" class="word">qui </span><span start="312.71" end="314.86" class="word">m’a </span><span start="312.71" end="314.86" class="word">appris </span><span start="312.71" end="314.86" class="word">la </span><span start="312.71" end="314.86" class="word">résilience, </span><span start="314.86" end="316.88" class="word">en </span><span start="314.86" end="316.88" class="word">fait, </span><span start="314.86" end="316.88" class="word">la </span><span start="316.88" end="319.19" class="word">force </span><span start="316.88" end="319.19" class="word">que </span><span start="316.88" end="319.19" class="word">portent </span><span start="316.88" end="319.19" class="word">toutes </span><span start="319.19" end="321.53" class="word">les </span><span start="319.19" end="321.53" class="word">populations </span><span start="319.19" end="321.53" class="word">réfugiées, </span><span start="319.19" end="321.53" class="word">et </span><span start="319.19" end="321.53" class="word">particulièrement </span><span start="322.64" end="324.89" class="word">les </span><span start="322.64" end="324.89" class="word">peuples </span><span start="322.64" end="324.89" class="word">africains, </span> <span start="322.64" end="324.89" class="word">une </span><span start="324.92" end="327.59" class="word">capacité </span><span start="324.92" end="327.59" class="word">d’adaptation </span><span start="324.92" end="327.59" class="word">incroyable </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">pour </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">pouvoir </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">reprendre </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">sa </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">vie </span><span start="327.74" end="329.78" class="word">dans </span><span start="329.78" end="331.37" class="word">un </span><span start="329.78" end="331.37" class="word">pays </span><span start="329.78" end="331.37" class="word">complètement </span><span start="329.78" end="331.37" class="word">étranger. </span><span start="331.37" end="333.86" class="word">Ça </span> <span start="331.37" end="333.86" class="word">requiert </span><span start="331.37" end="333.86" class="word">une </span><span start="331.37" end="333.86" class="word">intelligence </span><span start="331.37" end="333.86" class="word">très </span><span start="331.37" end="333.86" class="word">fine, </span><span start="333.86" end="336.02" class="word">ça </span> <span start="333.86" end="336.02" class="word">requiert </span><span start="333.86" end="336.02" class="word">un </span><span start="333.86" end="336.02" class="word">courage </span><span start="336.02" end="338.54" class="word">quotidien, </span> <span start="336.02" end="338.54" class="word">ça </span><span start="336.02" end="338.54" class="word">requiert </span><span start="338.69" end="340.84" class="word">une </span><span start="338.69" end="340.84" class="word">compréhension, </span> <span start="338.69" end="340.84" class="word">une </span><span start="338.69" end="340.84" class="word">sensibilité </span><span start="338.69" end="340.84" class="word">à </span><span start="338.69" end="340.84" class="word">l’autre, </span><span start="340.84" end="340.99" class="word">en </span><span start="340.84" end="340.99" class="word">fait. </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">Pour </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">pouvoir </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">vous </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">adapter, </span> <span start="341.3" end="343.34" class="word">vous </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">devez </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">être </span><span start="341.3" end="343.34" class="word">sensible </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">à </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">ce </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">que </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">l’autre </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">est </span><span start="343.34" end="346.13" class="word">et </span><span start="346.97" end="349.13" class="word">ça </span><span start="346.97" end="349.13" class="word">demande </span><span start="346.97" end="349.13" class="word">une </span><span start="346.97" end="349.13" class="word">retenue </span><span start="346.97" end="349.13" class="word">extraordinaire </span><span start="350.0" end="352.04" class="word">face </span><span start="350.0" end="352.04" class="word">à </span><span start="350.0" end="352.04" class="word">toutes </span><span start="350.0" end="352.04" class="word">ces </span><span start="350.0" end="352.04" class="word">difficultés </span> <span start="350.0" end="352.04" class="word">et </span><span start="352.04" end="354.23" class="word">ce </span><span start="352.04" end="354.23" class="word">sont </span> <span start="352.04" end="354.23" class="word">des </span><span start="352.04" end="354.23" class="word">choses </span><span start="352.04" end="354.23" class="word">qui </span><span start="354.23" end="356.54" class="word">m’ont </span><span start="354.23" end="356.54" class="word">forgée, </span> <span start="354.23" end="356.54" class="word">qui </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">ont </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">forgé </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">mes </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">enfants </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">et </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">qui </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">nous </span><span start="356.54" end="358.88" class="word">forgent </span><span start="358.88" end="359.42" class="word">tous. </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">Et </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">qui </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">font </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">en </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">sorte, </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">en </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">fait, </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">que </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">nous </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">sommes </span><span start="359.84" end="362.48" class="word">extrêmement </span><span start="362.48" end="363.71" class="word">riches </span><span start="362.48" end="363.71" class="word">dans </span><span start="362.48" end="363.71" class="word">ces </span><span start="362.48" end="363.71" class="word">sociétés-là. </span> <span start="364.7" end="366.74" class="word">Et </span><span start="364.7" end="366.74" class="word">ce </span><span start="364.7" end="366.74" class="word">que </span><span start="364.7" end="366.74" class="word">nous </span><span start="364.7" end="366.74" class="word">apportons </span><span start="366.74" end="369.71" class="word">est </span><span start="366.74" end="369.71" class="word">puissant </span><span start="366.74" end="369.71" class="word">et </span><span start="366.74" end="369.71" class="word">fort, </span> <span start="366.74" end="369.71" class="word">nous </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">avons </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">énormément </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">de </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">choses </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">à </span><span start="369.71" end="371.71" class="word">apprendre, </span> <span start="371.72" end="374.65" class="word">je </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">pense, </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">aux </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">sociétés </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">qui </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">nous </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">accueillent </span><span start="371.72" end="374.65" class="word">et </span><span start="374.66" end="376.94" class="word">c’est </span><span start="374.66" end="376.94" class="word">absolument </span> <span start="374.66" end="376.94" class="word">mon </span><span start="374.66" end="376.94" class="word">intention </span><span start="376.94" end="377.44" class="word">de </span><span start="376.94" end="377.44" class="word">le </span><span start="376.94" end="377.44" class="word">faire. </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">C’est </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">ce </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">que </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">je </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">fais </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">déjà </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">dans </span><span start="377.44" end="381.92" class="word">ce </span> <span start="377.44" end="381.92" class="word">nouveau </span><span start="382.04" end="383.81" class="word">poste </span><span start="382.04" end="383.81" class="word">que </span><span start="382.04" end="383.81" class="word">j’assume. </span><span start="383.81" end="386.12" class="word">J’apporte </span> <span start="383.81" end="386.12" class="word">toute </span><span start="383.81" end="386.12" class="word">cette </span><span start="383.81" end="386.12" class="word">richesse </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">et </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">toute </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">cette </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">expérience-là </span> <span start="386.12" end="388.52" class="word">avec </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">moi </span><span start="386.12" end="388.52" class="word">et </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">elle </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">m’informe, </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">elle </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">me </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">guide, </span> <span start="388.73" end="391.37" class="word">elle </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">fait </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">partie </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">de </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">mon </span><span start="388.73" end="391.37" class="word">expertise. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté,</b> <i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="391.97" end="394.37" class="word">Et </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">c’est </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">comme </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">ça </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">que </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">vous </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">accompagnerez </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">mieux </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">les </span><span start="391.97" end="394.37" class="word">personnes </span><span start="394.4" end="396.92" class="word">qui </span> <span start="394.4" end="396.92" class="word">comme </span><span start="394.4" end="396.92" class="word">vous </span> <span start="394.4" end="396.92" class="word">ont </span><span start="394.4" end="396.92" class="word">été </span><span start="394.4" end="396.92" class="word">confrontées </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">au </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">racisme </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">et </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">au </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">plafond </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">de </span><span start="397.01" end="399.2" class="word">verre ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi, </b><i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div> <span start="402.05" end="404.19" class="word">Absolument, </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">absolument, </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">c’est-à-dire </span> <span start="402.05" end="404.19" class="word">que </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">cela </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">forge </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">ma </span><span start="402.05" end="404.19" class="word">manière </span><span start="404.19" end="406.26" class="word">de </span><span start="404.19" end="406.26" class="word">comprendre </span><span start="404.19" end="406.26" class="word">les </span><span start="404.19" end="406.26" class="word">inégalités </span> <span start="406.29" end="408.66" class="word">ici </span> <span start="406.29" end="408.66" class="word">au </span><span start="406.29" end="408.66" class="word">Canada, </span> <span start="406.29" end="408.66" class="word">ça </span><span start="406.29" end="408.66" class="word">informe </span> <span start="408.72" end="411.63" class="word">toutes </span><span start="408.72" end="411.63" class="word">mes </span><span start="408.72" end="411.63" class="word">relations </span><span start="408.72" end="411.63" class="word">avec </span><span start="408.72" end="411.63" class="word">les </span><span start="411.63" end="413.7" class="word">dirigeants </span><span start="411.63" end="413.7" class="word">canadiens </span><span start="411.63" end="413.7" class="word">à </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">qui </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">je </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">fais </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">face, </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">lorsque </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">nous </span><span start="413.7" end="415.83" class="word">parlons </span><span start="415.83" end="418.47" class="word">de </span><span start="415.83" end="418.47" class="word">politiques </span><span start="415.83" end="418.47" class="word">pour </span><span start="415.83" end="418.47" class="word">les </span><span start="415.83" end="418.47" class="word">réfugiés, </span><span start="418.47" end="420.79" class="word">j’en </span> <span start="418.47" end="420.79" class="word">parle </span><span start="418.47" end="420.79" class="word">en </span><span start="418.47" end="420.79" class="word">tant </span><span start="418.47" end="420.79" class="word">que </span><span start="418.47" end="420.79" class="word">réfugiée </span><span start="420.79" end="422.88" class="word">moi-même, </span> <span start="420.79" end="422.88" class="word">en </span><span start="420.79" end="422.88" class="word">tant </span><span start="420.79" end="422.88" class="word">que </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">femme </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">en </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">plus </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">réfugiée </span> <span start="422.88" end="425.07" class="word">qui </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">a </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">vécu </span><span start="422.88" end="425.07" class="word">cela </span><span start="425.11" end="428.79" class="word">avec </span><span start="425.11" end="428.79" class="word">une </span><span start="425.11" end="428.79" class="word">double </span> <span start="425.11" end="428.79" class="word">douleur </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">ou </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">une </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">double </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">difficulté, </span> <span start="428.79" end="430.92" class="word">celle </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">d’être </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">à </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">la </span><span start="428.79" end="430.92" class="word">fois </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">femme </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">et </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">à </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">la </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">fois </span><span start="430.92" end="432.39" class="word">réfugiée. </span><span start="432.39" end="435.12" class="word">Donc, </span> <span start="432.39" end="435.12" class="word">cela </span> <span start="432.39" end="435.12" class="word">informe </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">toutes </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">les </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">décisions </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">que </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">je </span><span start="435.15" end="437.4" class="word">prends, </span><span start="437.4" end="440.52" class="word">et </span><span start="437.4" end="440.52" class="word">toutes </span><span start="437.4" end="440.52" class="word">les </span><span start="437.4" end="440.52" class="word">interactions </span><span start="440.52" end="442.98" class="word">que </span><span start="440.52" end="442.98" class="word">j’ai </span><span start="440.52" end="442.98" class="word">avec </span><span start="440.52" end="442.98" class="word">le </span><span start="440.52" end="442.98" class="word">gouvernement </span><span start="442.98" end="445.2" class="word">canadien, </span> <span start="442.98" end="445.2" class="word">avec </span><span start="442.98" end="445.2" class="word">les </span><span start="442.98" end="445.2" class="word">acteurs </span><span start="442.98" end="445.2" class="word">qui </span> <span start="446.4" end="448.5" class="word">prennent </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">des </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">décisions, </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">parce </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">qu’en </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">fait </span> <span start="446.4" end="448.5" class="word">on </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">se </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">rend </span><span start="446.4" end="448.5" class="word">compte, </span> <span start="449.81" end="452.32" class="word">je </span><span start="449.81" end="452.32" class="word">me </span><span start="449.81" end="452.32" class="word">rends </span><span start="449.81" end="452.32" class="word">compte </span><span start="449.81" end="452.32" class="word">constamment, </span><span start="449.81" end="452.32" class="word">c’est </span> <span start="449.81" end="452.32" class="word">que </span> <span start="452.79" end="454.83" class="word">les </span><span start="452.79" end="454.83" class="word">personnes </span><span start="452.79" end="454.83" class="word">qui </span><span start="452.79" end="454.83" class="word">prennent </span><span start="452.79" end="454.83" class="word">les </span><span start="452.79" end="454.83" class="word">décisions </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">par </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">rapport </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">à </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">ces </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">questions-là, </span><span start="455.22" end="457.59" class="word">n’ont </span> <span start="455.22" end="457.59" class="word">jamais </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">eu </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">cette </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">expérience, </span> <span start="457.65" end="459.66" class="word">ne </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">savent </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">pas </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">ce </span><span start="457.65" end="459.66" class="word">que </span><span start="459.66" end="462.0" class="word">c’est </span><span start="459.66" end="462.0" class="word">que </span><span start="459.66" end="462.0" class="word">d’être </span><span start="459.66" end="462.0" class="word">sans-abri, </span> <span start="459.66" end="462.0" class="word">que </span><span start="462.0" end="464.58" class="word">d’avoir </span><span start="462.0" end="464.58" class="word">quitté, </span><span start="462.0" end="464.58" class="word">que </span><span start="462.0" end="464.58" class="word">d’être </span><span start="462.0" end="464.58" class="word">forcés </span> <span start="462.0" end="464.58" class="word">de </span><span start="464.58" end="466.8" class="word">quitter </span><span start="464.58" end="466.8" class="word">chez </span><span start="464.58" end="466.8" class="word">soi, </span><span start="464.58" end="466.8" class="word">donc </span> <span start="464.58" end="466.8" class="word">ne </span><span start="464.58" end="466.8" class="word">connaissent </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">pas </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">les </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">besoins </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">et </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">donc </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">les </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">réponses </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">qu’ils </span><span start="466.8" end="468.93" class="word">apportent </span><span start="468.93" end="470.49" class="word">ne </span><span start="468.93" end="470.49" class="word">sont </span><span start="468.93" end="470.49" class="word">pas </span><span start="468.93" end="470.49" class="word">nécessairement </span><span start="468.93" end="470.49" class="word">adaptées. </span> <span start="471.18" end="473.82" class="word">Et </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">c’est </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">pour </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">ça </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">qu’il </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">est </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">fondamental </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">d’avoir </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">des </span><span start="471.18" end="473.82" class="word">personnes </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">qui </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">ont </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">un </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">vécu </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">comme </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">le </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">mien </span><span start="473.88" end="476.43" class="word">dans </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">des </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">postes </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">de </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">décision, </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">parce </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">que </span><span start="476.43" end="478.59" class="word">justement </span> <span start="478.83" end="480.84" class="word">nous </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">savons </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">de </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">quoi </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">nous </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">parlons </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">et </span><span start="478.83" end="480.84" class="word">nous </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">pouvons </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">apporter </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">des </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">solutions </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">pratiques, </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">efficaces, </span><span start="480.84" end="483.26" class="word">durables, </span><span start="483.26" end="483.93" class="word">c’est </span><span start="483.26" end="483.93" class="word">absolument </span><span start="483.26" end="483.93" class="word">fondamental. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté, </b><i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="486.51" end="488.64" class="word">Dernière </span><span start="486.51" end="488.64" class="word">question </span><span start="486.51" end="488.64" class="word">Ketty, </span><span start="486.51" end="488.64" class="word">avec </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">le </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">recul, </span> <span start="488.64" end="492.33" class="word">pour </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">vos </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">filles </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">et </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">pour </span><span start="488.64" end="492.33" class="word">vous-même, </span> <span start="488.64" end="492.33" class="word">après </span><span start="492.33" end="494.73" class="word">ces </span><span start="492.33" end="494.73" class="word">cinq </span><span start="492.33" end="494.73" class="word">années </span><span start="492.33" end="494.73" class="word">de </span><span start="492.33" end="494.73" class="word">galère, </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">c’est </span> <span start="494.73" end="496.89" class="word">enfin </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">le </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">début </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">du </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">conte </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">de </span><span start="494.73" end="496.89" class="word">fées ? </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi, </b><i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div>
<span start="497.16" end="499.41" class="word"> </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">Je </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">dirais </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">que </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">c’était </span> <span start="497.16" end="499.41" class="word">pas </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">de </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">la </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">galère, </span><span start="497.16" end="499.41" class="word">c’étaient </span> <span start="497.16" end="499.41" class="word">des </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">situations </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">difficiles </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">qui </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">nous </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">ont </span><span start="499.41" end="502.08" class="word">forgées, </span> <span start="502.59" end="504.51" class="word">mais </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">c’était </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">un </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">apprentissage </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">à </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">la </span><span start="502.59" end="504.51" class="word">vie. </span> <span start="506.07" end="508.17" class="word">Mes </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">filles, </span> <span start="506.07" end="508.17" class="word">je </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">suis </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">très </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">fière </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">de </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">la </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">manière </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">dont </span><span start="506.07" end="508.17" class="word">mes </span><span start="508.17" end="511.26" class="word">filles </span><span start="508.17" end="511.26" class="word">se </span><span start="508.17" end="511.26" class="word">sont </span> <span start="508.17" end="511.26" class="word">tenues </span><span start="511.26" end="513.09" class="word">et </span><span start="511.26" end="513.09" class="word">portées </span> <span start="511.26" end="513.09" class="word">durant </span><span start="511.26" end="513.09" class="word">ces </span><span start="511.26" end="513.09" class="word">années-là. </span> <span start="513.78" end="515.61" class="word">Nous </span><span start="513.78" end="515.61" class="word">avons </span><span start="513.78" end="515.61" class="word">énormément </span><span start="513.78" end="515.61" class="word">appris </span><span start="513.78" end="515.61" class="word">ensemble. </span> <span start="516.84" end="520.05" class="word">Et </span><span start="516.84" end="520.05" class="word">aujourd’hui, </span> <span start="516.84" end="520.05" class="word">je </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">ne </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">dirais </span> <span start="520.05" end="522.12" class="word">pas </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">que </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">c’est </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">un </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">conte </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">de </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">fées, </span> <span start="520.05" end="522.12" class="word">je </span><span start="520.05" end="522.12" class="word">dirais </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">que </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">c’est </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">une </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">autre </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">page </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">de </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">notre </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">vie </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">qui </span><span start="522.57" end="525.03" class="word">s’ouvre. </span> <span start="525.84" end="527.88" class="word">Le </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">conte </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">de </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">fées, </span> <span start="525.84" end="527.88" class="word">ce </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">serait </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">de </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">pouvoir </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">rentrer </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">chez </span><span start="525.84" end="527.88" class="word">nous </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">et </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">pour </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">elles </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">d’être </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">épanouies </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">et </span><span start="529.16" end="531.3" class="word">de </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">vivre </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">dans </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">un </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">pays </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">où </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">elles </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">se </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">sentent </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">vraiment </span><span start="531.3" end="533.34" class="word">elles-mêmes, </span> <span start="533.55" end="535.68" class="word">où </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">elles </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">parlent </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">leur </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">langue, </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">ça, </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">ce </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">serait </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">le </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">conte </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">de </span><span start="533.55" end="535.68" class="word">fées. </span><span start="536.25" end="538.68" class="word">Et </span> <span start="536.25" end="538.68" class="word">comme </span><span start="536.25" end="538.68" class="word">je </span><span start="536.25" end="538.68" class="word">crois </span><span start="536.25" end="538.68" class="word">quand </span><span start="536.25" end="538.68" class="word">même, </span> <span start="538.95" end="541.14" class="word">je </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">pense </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">que </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">cela </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">arrivera </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">un </span><span start="538.95" end="541.14" class="word">jour. </span> <span start="542.1" end="544.44" class="word">Mais </span><span start="542.1" end="544.44" class="word">je </span><span start="542.1" end="544.44" class="word">suis </span> <span start="542.1" end="544.44" class="word">heureuse </span><span start="542.1" end="544.44" class="word">qu’elles </span><span start="542.1" end="544.44" class="word">puissent </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">voir </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">un </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">petit </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">peu </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">le </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">cheminement </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">de </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">leur </span><span start="544.44" end="546.66" class="word">maman </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">et </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">qu’elles </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">puissent </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">voir </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">qu’en </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">fait </span><span start="547.8" end="550.56" class="word">c’est </span> <span start="547.8" end="550.56" class="word">une </span><span start="550.56" end="552.62" class="word">société </span><span start="550.56" end="552.62" class="word">où </span><span start="550.56" end="552.62" class="word">elles </span><span start="550.56" end="552.62" class="word">ont </span><span start="550.56" end="552.62" class="word">un </span><span start="552.63" end="554.7" class="word">droit </span><span start="552.63" end="554.7" class="word">à </span><span start="552.63" end="554.7" class="word">la </span><span start="552.63" end="554.7" class="word">parole, </span> <span start="552.63" end="554.7" class="word">un </span><span start="554.7" end="556.87" class="word">droit </span><span start="554.7" end="556.87" class="word">à </span><span start="554.7" end="556.87" class="word">exister, </span> <span start="554.7" end="556.87" class="word">un </span><span start="557.04" end="559.29" class="word">droit </span><span start="557.04" end="559.29" class="word">à </span><span start="557.04" end="559.29" class="word">s’épanouir, </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">absolument, </span> <span start="559.32" end="561.42" class="word">et </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">j’ai </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">hâte </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">de </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">voir </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">ce </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">qu’elles </span><span start="559.32" end="561.42" class="word">vont </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">devenir </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">également, </span> <span start="561.42" end="563.58" class="word">mais </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">pas </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">seulement </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">mes </span><span start="561.42" end="563.58" class="word">filles, </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">mais </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">toutes </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">les </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">petites </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">filles </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">réfugiées </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">ici </span><span start="563.64" end="566.34" class="word">au </span><span start="566.34" end="566.88" class="word">Canada. </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">Donc, </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">je </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">crois </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">que </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">c’est </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">aussi </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">un </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">message </span><span start="566.88" end="571.35" class="word">puissant, </span> <span start="566.88" end="571.35" class="word">à </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">toutes </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">les </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">personnes </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">qui </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">sont </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">arrivées </span><span start="571.35" end="573.54" class="word">ici </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">et </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">à </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">qui </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">on </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">a </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">dit </span><span start="573.54" end="577.1" class="word">de </span><span start="577.11" end="579.27" class="word">gérer </span><span start="577.11" end="579.27" class="word">leurs </span><span start="577.11" end="579.27" class="word">ambitions, </span> <span start="577.11" end="579.27" class="word">à </span><span start="577.11" end="579.27" class="word">qui </span><span start="577.11" end="579.27" class="word">on </span><span start="579.27" end="581.85" class="word">a </span><span start="579.27" end="581.85" class="word">fait </span><span start="579.27" end="581.85" class="word">croire </span><span start="579.27" end="581.85" class="word">qu’elles </span><span start="579.27" end="581.85" class="word">ne </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">seraient </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">pas </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">capables </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">d’arriver </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">loin, </span><span start="581.85" end="585.51" class="word">j’espère </span> <span start="581.85" end="585.51" class="word">que </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">ceci </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">leur </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">dit </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">haut </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">et </span><span start="585.51" end="587.55" class="word">fort </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">que </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">oui, </span> <span start="587.58" end="590.13" class="word">elles </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">sont </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">capables </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">de </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">tout </span><span start="587.58" end="590.13" class="word">et </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">que </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">la </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">force </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">est </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">déjà </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">en </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">elles, </span> <span start="590.13" end="592.14" class="word">que </span><span start="590.13" end="592.14" class="word">l’intelligence </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">est </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">déjà </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">en </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">elles </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">et </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">qu’il </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">s’agit </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">simplement </span><span start="592.14" end="594.18" class="word">de </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">la </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">déployer </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">et </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">qu’elles </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">soient </span><span start="594.18" end="597.03" class="word">reconnues </span> <span start="594.18" end="597.03" class="word">dans </span><span start="597.03" end="597.78" class="word">cette </span><span start="597.03" end="597.78" class="word">société. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Denise Époté,</b> <i>journaliste </i> </speaker>
</div> <div> <span start="598.02" end="598.57" class="word">Merci </span><span start="598.02" end="598.57" class="word">Ketty </span><span start="598.02" end="598.57" class="word">Nivyabandi. </span>
</div> <div> <speaker> <b>Ketty Nivyabandi,</b> <i>secrétaire générale de la section canadienne de l’ONG Amnesty International </i> </speaker>
</div> <div> <span start="599.85" end="600.57" class="word">Merci </span><span start="599.85" end="600.57" class="word">à </span><span start="599.85" end="600.57" class="word">vous </span><span start="599.85" end="600.57" class="word">Denise. </span>
</div> </show></body></html>